Για την Τάτα της Ίριδας Σαμαρτζή

Η Τάτα είναι το καινούργιο βιβλίο της Ίριδας Σαμαρτζή και είναι ένα από τα πιο ξεχωριστά βιβλία που έχω διαβάσει και ίσως το πιο παιδικό από όλα, με ό,τι υπέροχο περιέχει η έννοια παιδικό.

Είναι το πρώτο βιβλίο στο οποίο η ίδια υπογράφει και την ιδέα και το κείμενο και την εικονογράφηση. Έχοντας δουλέψει μαζί της για χρόνια δεν μπορώ να πω ότι είναι το πρώτο “δικό της” βιβλίο, γιατί η Ίριδα επενδύει τόση δική της έμπνευση και δημιουργικότητα στα έργα με τα οποία καταπιάνεται, που όλα γίνονται δικαιωματικά πολύ δικά της. Η Τάτα όμως είναι το πιο δικό της. Το πιο δικό της από όλα.

Όποιος έχει τη χαρά και την τύχη να ξέρει προσωπικά την Ίριδα αναγνωρίζει μέσα στις σελίδες της Τάτας όλα τα βιβλία της. Και τα παιχνίδια της. Τη βιβλιοθήκη της, το γραφείο της, τα κομμένα χαρτάκια, τις συλλογές, τις σημειώσεις, τις κατασκευές της. Το υπέροχο, πολύχρωμο, χειροποίητο χάος το οποίο δημιουργεί και συντηρεί σχολαστικά, για να μπορεί να βουτάει μέσα και να ανασύρει θησαυρούς.

Κυρίως όμως, βλέπει την ίδια. Γιατί η Τάτα είναι από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα, ένα όργιο παιχνιδιάρικης δημιουργικότητας, μια φανταστική υπερβολή, μια υπερκατασκευή αλλά πάντα… με ένα σκοπό. Κι ο σκοπός είναι πάντα ο άλλος. Ο φίλος, ο κολλητός, ο διπλανός. Αυτή η δημιουργικότητα, η εκ γεννετής προορισμένη να χαριστεί απλόχερα στον άλλο, είναι η ιδιαίτερη δημιουργικότητα που χαρακτηρίζει την Ίριδα. Και οι Τάτες είναι οι δικοί της, οι μαθητές της, οι φίλοι, οι συνεργάτες, οι αναγνώστες, τα παιδιά όλου του κόσμου.

Η Τάτα, πέρα από τρυφερή πολύχρωμη ιστορία, είναι και ένας Οδηγός Παιχνιδιού, ένα εγχειρίδιο αντιβαρεμάρας. Ένας καταιγισμός ιδεών για το πόσα μπορεί να δημιουργήσει η φαντασία (κι ένας φίλος παρέα) μέσα σε ένα παιδικό δωμάτιο, σε μια αυλή, σε ένα άδειο ξέφωτο, σε ένα λευκό χαρτί. Είναι μια σπουδή στη δημιουργία κόσμων. Μια σπουδή στην χρωματιστή παιδικότητα, μια σπουδή στην ομορφιά που φτιάχνεται με τα πιο απλά υλικά. Ακόμη και μόνο με τη σκέψη. Κι είναι αυτό αρκετό για να μπεις μέσα και να παίξεις.

Στα σχολεία της, στις παρουσιάσεις της, σε πολλά από τα βιβλία της αλλά κυρίως στις σελίδες της Τάτας, η Ίριδα κατασκευάζει με τα χέρια. Κόβει, σκίζει, κολλάει, χρωματίζει κι έπειτα φωτογραφίζει για να συνθέσει την εικόνα. Κι αυτό δεν είναι μόνο μια εικαστική επιλογή. Είναι και μια ασυνείδητη υπενθύμιση ότι ξέρεις κάτι; Γίνεται. Μπορεί να γίνει στ’ αλήθεια. Ναι, ίσως θέλει παραπάνω έμπνευση, κόλλες, ψαλίδια, λάθη, πίστη, προσπάθεια, χρόνο, κόπο… αλλά ξέρεις; γίνεται! Όλα αυτά τα πολύχρωμα που κρύβονται στους κόσμους των βιβλίων, γίνεται να βγουν τρισδιάστατα στον κόσμο μας τον αληθινό.  

Κι αν δεν είναι τίποτε από όλα τα παραπάνω όμως, η Τάτα είναι σίγουρα η διαπίστωση πως σε αυτούς που αγαπάμε θέλουμε να χαρίσουμε όλο το σύμπαν. Και απασχολημένοι να τυλίξουμε όλο το σύμπαν με κορδέλα και χαρτί περιτυλίγματος μας διαφεύγει πως τελικά εκείνοι είναι όλο το σύμπαν μας. Η Τάτα είναι ένα βιβλίο που φωνάζει με κατασκευές, ιδέες, παιχνίδια και χρώματα, πόσο μοναδικό είναι να έχεις κάποιον που θες να του τα χαρίσεις όλα. Και πόσο αυτό, φτάνει τελικά και για τους δυο σας.

Δεν είναι παράξενο που το πιο δικό της ως τώρα δημιούργημα, είναι μια ιστορία για ένα κορίτσι που θέλει όλα να τα μοιραστεί και να μην κρατήσει τίποτε δικό του; Στην περίπτωση της Ίριδας Σαμαρτζή δεν είναι καθόλου παράξενο.