En la cola para el arca / Στην ουρά για την κιβωτό
Ίρις Σαμαρτζή, Αντώνης Παπαθεοδούλου, KALANDRAKA 2021
Το ομολογώ από την αρχή: ο μόνος τρόπος να σας πω δυο λόγια για αυτό το βιβλίο είναι να κάνω τεραααάστιο spoiler και να χαλάσω την έκπληξη. Γι’ αυτό -προσοχή- μην αναφέρετε τίποτε από όσα θα διαβάσετε εδώ σε καμμιά μικρή αναγνώστρια, σε κανέναν μικρό αναγνώστη. Ή μην τα διαβάσετε ούτε εσείς. Εντάξει;
Ακούνε σκόρπιες κουβέντες των μεγαλύτερων ζώων… “εδώ είναι η ουρά για την κιβωτό;” “η κιβωτός είναι ένα μεγάλο ξύλινο πλεούμενο” “ένας μεγάλος κατακλυσμός” “πόσο θα κρατήσει;” “έχω ακούσει ότι ο Νώε είναι πολύ καλός, από τους καλύτερους”…
Τα ποντικάκια δεν είχαν ιδέα για όλα αυτά. Κι όσο πλησιάζουν και όσο ακούν, τόσο ο τρόμος τους για όσα πρόκειται να συμβούν μεγαλώνει και η αγωνία τους να κάνουν κάτι για να σωθούν κορυφώνεται.
Όταν πια φθάνουν μπροστά μπροστά στην ουρά… βλέπουν πως η ουρά δεν οδηγεί σε κανένα μεγάλο ξύλινο πλοίο, παρά στην είσοδο του θεάτρου όπου σήμερα τυχαίνει να παίζεται η παράσταση “Η Κιβωτός του Νώε”… (αύριο παίζει τον Δον Κιχώτη και από βδομάδα την Οδύσσεια να ξέρετε).
Μια πόρτα ανοίγει διάπλατα και η μαγεία του θεάτρου απλώνεται σε ένα τετρασέλιδο ανάπτυγμα με όλα τα ζώα να παρακολουθούν τον πρωταγωνιστή που κρατώντας ένα καραβάκι ερμηνεύει τον Νώε.
Κι αν ο αναγνώστης ξαναγυρίσει στην αρχή του βιβλίου και -τώρα που δεν ζει μαζί με τα ποντικάκια την αγωνία- ξαναδιαβάσει πιο ψύχραιμα όσα ακούγονται “στην ουρά για την Κιβωτό”, τότε θα ανακαλύψει πως κανείς δεν μιλούσε για κάποιον κατακλυσμό, μα όλοι μιλούσαν για την αποψινή παράσταση, για την υπόθεση, τους χαρακτήρες και τους πρωταγωνιστές της!
Και ο προσεκτικός αναγνώστης θα παρατηρήσει και κάτι ακόμη. Πως όλες μα όλες οι εικόνες του βιβλίου, όλα μα όλα τα ζωάκια που πρωταγωνιστούν είναι φτιαγμένα από την Ίριδα με την τεχνική του κολάζ, χρησιμοποιώντας αληθινά, παλιά εισιτήρια θεατρικών παραστάσεων που συγκεντρώσαμε από όλη την Ευρώπη!
Είχα δύο λόγους που ήθελα πολύ μια τέτοια ιστορία. Ο ένας, ο πιο προφανής, είναι γιατί μιλά για τη δύναμη που έχουν οι ιστορίες, οι μύθοι, οι παγκόσμιοι μύθοι μας… για τη δύναμη που έχουν να μας εμπνέουν, άλλοτε να μας τρομάζουν, να μας παρακινούν, να μας κινητοποιούν να μας γεμίζουν συναισθήματα ολότελα αληθινά ακόμη κι αν είναι ιστορίες φαντασίας και όχι αλήθειες. Έχουν τεράστια δύναμη και σημασία οι ιστορίες.
Ο δεύτερος λόγος… είναι γιατί αυτά τα ποντικάκια μου θυμίζουν πολύ, τον τρόπο που οι ανυποψίαστοι μικροί, ακούν θραύσματα από τις συζητήσεις των μεγάλων και μέσα στο κεφάλι τους -που δεν σταματά να τρέχει με χίλια- όλα παίρνουν τεράστιες διαστάσεις. Που ακούν έναν ανούσιο τσακωμό γονιών που απλώς έχουν τα νεύρα τους και μας σοκάρουν ρωτώντας “θα χωρίσετε;” Που ακούν λέξεις τυχαία στο βραδυνό δελτίο ειδήσεων και ρωτούν “δηλαδή θα γίνει πόλεμος;”
Κι ακόμη για τις εκφράσεις τους, για τις ματάρες τους, όταν παρακολουθούν ένα προϊόν μυθοπλασίας. Δεν ξέρω αν σε ένα σινεμά ή στο θέατρο ή και στην τηλεόραση ακόμη έχετε δοκιμάσει να γυρίσετε το βλέμμα αντίθετα κι αντί για την οθόνη ή τη σκηνή να κοιτάξετε τις φάτσες των μικρών θεατών. Αν ναι σίγουρα θα έχετε θαυμάσει πόσο αληθινά βιώνουν όσα συμβαίνουν εκεί, στην ιστορία που παρακολουθούν. Σαν να είναι όχι μία αλλά δέκα φορές αληθινά!
Γι’ αυτές τις εικόνες για αυτές τις αλήθειες μας μιλούσε το βιβλίο όσο το δουλεύαμε…
Αλλά η εκδότριά μας η Μανουέλα, όταν το βιβλίο τελείωσε πια, μας εξέπληξε αποκαλύπτοντάς μας μια τρίτη εκδοχή: “μα το βιβλίο που φτιάξατε”, μας είπε, “δεν είναι παρά μια ωδή στη μαγεία του θεάτρου… και το κλειστό θέατρο σε αυτή την πανδημία”, συνέχισε, “ζει έναν δικό του κατακλυσμό του Νώε, που απειλεί να το αφανίσει”. Ε, όχι αυτή τη διάσταση δεν την είχαμε σκεφτεί. Αλλά αυτό δεν είναι το μαγικό με τα βιβλία;
Το βιβλίο κυκλοφόρησε στα ισπανικά, γαλικιανά, βασκικά, καταλανικά, πορτογαλικά και ιταλικά και στα ελληνικά. Ίριδα, αλλά και Ζεραρντίν, Μυρτώ, Αλέξη, Ανδρέα, Νάταλι, Τερέσα, Μανουέλα, Σίλβια, Κέλλυ, Χοσέ, Μαριλένα, Ελένη, σας ευχαριστώ για περισσότερα από όσα νομίζετε.
α.
